KUZEY IRAK İHALESİ TÜRKİYE’DE KALDI

(Bu yazı 28 Ocak 2008 tarihinde Taraf Gazetesinde yayınlanmıştır)

5 Kasım 2007 tarihinde Başbakan Erdoğan ile buluşması sonucunda Başkan Bush’un PKK’yı ABD, Irak ve Türkiye’nin düşmanı ilan etmesi, PKK ile mücadelede Türk Silahlı Kuvvetlerine istihbarat yardımı yapılacağı konusunda söz vermesi karşılığında hangi konularda anlaşmaya varıldığı o günden beri merak konusu.

ABD’nin karşılığını almadan Türkiye’ye herhangi bir yardım yapacağı düşünülemez. Her devlet verilen desteğin karşılığını almağa çalışır ve alır. O halde alışveriş hangi konuda olmuştur? Gelişen olayları gözden geçirelim:

• Irak Anayasasının 140. maddesine göre 2007 yılı sonuna kadar yapılması gereken Kerkük referandumu 26 Aralık 2007 tarihinde, Irak parlamentosu kararıyla, 6 ay ertelendi. Yapılacak referandumda Kerkük’ün Kürt bölgesine katılması konusunda karar verilecekti.

• Enerji Bakanı Hilmi Güler 11 Ocak 2008 tarihinde yaptığı açıklamada, “Irak petrollerini ve doğalgaz kaynaklarını ABD-Türkiye ortak işletecek.” demektedir. Kerkük – Ceyhan petrol boru hattına paralele olarak yapılacak doğalgaz boru hattı ile Kuzey Irak gazının Ceyhan üzerinden dağıtımının yapılacağı açıklanmıştır.

• 5 Kasım 2007 tarihinden sonra Barzani ve Talabani’nin söylemleri karşılaştırıldığında, Barzani, TSK’nın PKK yerleşkelerini bombalamasına karşı konuşarak tehditler savururken, Talabani’nin bu konuda son derece yumuşak konuştuğu veya hiç ağzını açmadığı gözlemlenmekte.

• Genelkurmay ikinci başkanı Orgeneral Ergin Saygun 15 Ocak 2008 tarihinde ani bir Irak ziyareti gerçekleştiriyor. Aynı gün Türk Hava Kuvvetleri PKK yerleşkelerini bombalıyor. Ne Bağdat hükümeti ne de Irak Cumhurbaşkanı Talabani bu konuda ağızlarını açmıyorlar. Suskunluklarıyla TSK’nın PKK’ya karşı harekâtını kabullenmiş ve  onaylamış oluyorlar.

• Irak Hükümeti Petrol Bakanı, Kuzey Irak’taki Kürt yönetiminin yaptığı petrol anlaşmalarının iptal edildiğini ve bu bölgede çıkarılan petrolün ihraç edilemeyeceğini ilk defa 27 Kasım 2007 tarihinde yapılan OPEC toplantısında açıkladı. 20 Ocak 2008 tarihinde de Kürt Bölgesi yönetiminin yabancı petrol şirketleriyle yaptığı bütün anlaşmaların iptal edildiği bildirildi.

• Başkan Bush’un Ocak ayının ilk yarısında yaptığı 9 günlük Ortadoğu gezisi ile aynı zamanda Fransa Cumhurbaşkanının da Arap ülkelerine gerçekleştirdiği gezi dikkat çekici. Sarkozy Arap ülkeleri ile nükleer teknoloji anlaşmaları yaptı. ABD’nin vazgeçilmez müttefiki olarak, İngiltere Başbakanı Blair’in yerini almaya çalışan Sarkozy’nin ABD onayı olmadan böyle bir girişimde bulunacağı düşünülemez.

• Bu olayla bağlantılı olan diğer bir nokta da Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün, ABD ziyaretinde Başkan Bush ile görüşmesinden sonra Türkiye’nin uranyum zenginleştirme merkezi olacağına dair yapılan açıklamalardır. Türkiye’nin Ortadoğu’nun uranyum zenginleştirme merkezi olması ne gibi sonuçlar verecek: 1) Türkiye kendi santralları için nükleer yakıtı kendisi üretmiş olacak. 2) Mısır, Suudi Arabistan, Kuveyt ve Bahreyn gibi Arap ülkelerinde kurulacak nükleer santrallara Türkiye zenginleştirilmiş uranyum verecek. Böylece bu ülkelerin kuracakları tesisler de dolaylı olarak ABD kontrolüne girecek.  3) İran Dışişleri Bakanının geçen yıl Başbakan Erdoğan’a belirttiği gibi, İran üçüncü bir ülkeden zenginleştirilmiş uranyum teminini ancak bu ülke Türkiye olursa kabul etmekte. Böylece İran da nükleer teknoloji bakımından sorun olmaktan çıkmış oluyor. 4) ABD ile İran arasında giderek sertleşen ve ABD’nin tehditleriyle devam edegelen nükleer ihtilafın başlangıç günlerinden hemen sonra Türkiye’de nükleer santral konusu yeniden gündeme gelmişti. Konunun arkasındaki “Türkiye’nin nükleer güç olması” projesi böylece gerçekleşmiş oluyor.

• Önümüzdeki yıllarda göreceğimiz diğer bir gelişme de siyasî ve askerî alanda olacaktır. Kasım 2008 tarihinde yapılacak ABD Başkanlık seçimlerini kazanacak olan Demokrat Parti adayı kim olursa olsun ABD Irak’tan kuvvetlerini çekecektir. İşgal güçleriyle işbirliği yapmış olan Kuzey Irak yönetimi ve Kürt halkı doğal olarak Irak’taki Şii ve Sünni Arap halkının tepkilerini üzerine çekecektir. Bu sorunun çözülmesi için ilk aşamada 2008 veya en geç 2009 yılının ikinci yarısına kadar Kuzey Irak Kürt Yönetimi Başkanı Mesut Barzani’nin yerine ılımlı ve ABD’nin sözünü dinleyen bir yönetici getirilecektir. İkinci aşamada ise bu bölgedeki Kürt halkını Arap tepkisinden korumak için, Saddam yönetiminde Kürtlere karşı yapılan harekât sırasında 500.000 veya daha fazla mülteciyi kabul eden, Türkiye’ye görev düşecektir. Kuzey Irak’ta kurulacak olan federal veya özerk bölge, Türkiye Cumhuriyeti’nin koruması altında olacak, Türkiye’nin himayesi ile tepkilerden korunacaktır. Bugün dahi ekonomik olarak tümüyle Türkiye’ye bağımlı olan bu bölge ekonomik olarak Türkiye ile bütünleşecektir.

• Son soru: PKK ne olacak? İran’ın bugünkü yönetim şekli devam ettiği sürece ABD İran’ı taciz edecektir. Bu amaçla da PKK’nın geri kalan gücü, PJAK olarak İran’a karşı kullanılacaktır.

Bugün ABD ile Türkiye arasında görülen yakın dostluk ve stratejik beraberlik işte bu pazarlığın ve alışverişin sonucudur. 5 Kasım 2007 tarihinde Beyaz Saray’da yapılan görüşmelerde varılan sonuç budur. Başbakan Erdoğan bu anlaşmaya varmakla belki Türkiye’yi PKK belasından kurtarmış olacaktır, ancak Türkiye’nin ABD bağımlılığı defalarca katlanmış olacaktır.

-