GÖRÜCÜ

Geçenlerde bir arkadaşımla kahve içiyorduk. İstanbul’un Anadolu yakasında, sahile yakın, güzel bir kahvesinde keyifli birkaç saat geçirdik. Sohbet sırasında laf lafı açtı. Arkadaşım birkaç yıl önce nasıl “görücü” ye çıktığını ve neler hissettiğini anlattı.

O güne kadar hiç düşünmediğim, aklımdan geçmeyen gerçekler önüme serildi. “Görücüye çıkma” kavramının ne olduğunu, belki çok genç ve modern İstanbullular hariç hepimiz biliriz. Evlenme çağına gelmiş genç kızlar komşunun, akrabaların, anne ve babanın dostları vasıtasıyla “helal süt emmiş” bir kocaya verilmek üzere “görücüye” çıkarılırdı. Bugün de çıkarılmakta.

Arkadaşım başından geçen olayı anlatırken, duygularını ve aile büyüklerinin bu merasim için kendiisne yaptıkları önerileri, tavsiyeleri o kadar güzel anlattı ki, o anda hissettiklerimi ve sonradan düşündüklerimi yazmadan yapamadım.

“Görücü”ye çıkacak genç kıza verilen tavsiyeler, yapılan öneriler hep onun beğenilmesi, koşullar elverdiği oranda, gelen damat adayı ve ailesi tarafından fiziksel olarak tanınması için yapılmakta. Saçlar güzel taranmış olacak, Belki de daha önce bir kuaföre gidilmiş olacak. Yüz hatlarını, gözlern güzelliğini belirgin şekilde göstercek hafif bir makyaj her zaman tercih edilir. Yanaklar hafif kırmızı, dudaklar aşırı boyanmadan ortya çıkacak şekide boyanacak.

Giyilen elbise, ne çok kapalı olacak ne de açık. Ama vücut hatları da biraz belli olacak. Dizlerin birkaç santim altına kadar uzanan etek bacakların düzgünlüğünü ortaya koyacak. Eller bakımlı olacak. Ailelerin muhafazakârlık dercelerine göre tırnaklar boyanabilir.

Kısacası, “kızımız”ın beğenilmesi için her türlü gayret gösterilecek.

Genç arkadaşım tepkisini şöyle ifade etti: Kendime satışa arz edilmiş bir “mal” olarak hissettim. İnadına topuklarıma kadar gelen uzun bir etek giydim. Yüzüme hemen hemen hiç makyaj yapmadım. Misafirlere, adet olduğu üzere, kahve ikram ederken, içimden neredeyse üzerlerine dökmek geldi. Ve tabiii sonuçta “görücüler” elleri boş dönmüş.

Genç kızların koca adayına ve ailesine fiziksel olarak beğendirilmek için “görücü”ye çıkarılmasının ne kadar ilkel bir davranış olduğunun farkına vardım. Bunun için olayı yaşayan bir genç hanımın duygularını bana anlatması gerekmişti.

Düşününüz ki, birlikte yaşayacak, tutarlı bir aile kuracak iki insanın tanışması ve bir karara varması taraflardan bir tanesinin “teşhir”i ile başlıyor. Genç bir kızın fizik özellikleri “sunuluyor”. O’nun düşünceleri, kafa yapısı, aklı ve ruhsal durumuna aldırış eden yok. Varsa yoksa madde; beden ve dışa vuran güzellik en önemli unsur. Peki ya bu insanın iç dünyası nedir, nasıldır diye soran yok.

Bana bütün bu gerçekleri düşünmemi sağlayan genç arkadaşıma tüm kalbimle teşekkür etmek istiyorum. Bu yazıyı okuyanlar, umarım “görücü”ye çıkma kavramı üzerinde benden daha fazla düşünürler. Ve bundan böyle genç kızlar “mal” olarak görüşe arz edilmezler. Biliyorum, bu geleneğin, adetin yok olması veya azalması çok uzun bir süre alacaktır. Fakat her şeyin bir başlangıcı vardır.

Yazımı şöyle bitireyim; “görücü”ye çıkarılan tüm genç kızlar; sizler de benim genç arkadaşım gibi yapun, beğendirilmek için “piyasaya arz edildiğiniz”de beğenilmemek için ne gerekiyorsa yapın. Sizin bedeninizi değil, aklınızı, düşüncelerinizi seven ve de düşüncelerini, aklını sevdiğiniz bir kişiyle yaşamınızı birleştirin.