Değerli dostlar,

"Siyaset ve Ahlak konulu yazıların tamamı 9 adet olarak 2003 - 2004 yıllarında HaberX sitesinde yayınlanmıştır. Aşağıda okuduğunuz birinci yazıdır. Diğerlerini "Tüm Denemeler" bölümünde okuyabilirsiniz. Yıllar sonra da burada belirtilen düşünceler güncelliğini maalesef korumaktadır. E.G.

1789 Fransız ihtilalinden beri dünya gelişen bir demokrasi anlayışına sahip. Bu demokrasi Atina demokrasisinden çok daha değişik. İnsanların eşitliği giderek daha fazla kabul görüyor. Kesin eşitliğe ne zaman erişilebilir? Veya hiç erişilebilecek mi? Sınıf egemenliği yerine devletlerin egemenliğine bırakmıyor mu? Marx’ın kapitalizm tarifi, emperyalizme dönüştüğü gibi, emperyalizm de globalizme dönüşmüyor mu?

Emperyalizmin son aşaması globalizm bugün dünyaya tümüyle egemen olma yolunda. Kapitalist ahlak anlayışı dahi artık kabul görmemeye başladı. ABD kapitalist sistemin kurduğu kurumları ve hukuku hiçe sayıyor. Kendi çıkarları için ülkeleri işgal ediyor. İnsanları öldürüyor. Yaptıklarının gerekçesi olarak da “demokrasi”yi yerleştireceğini ilan ediyor. Uluslar arası siyasetin ahlak anlayışını hiçe sayıyor.

Yaşadığımız yıllarda Türkiye’nin en dinamik toplumlardan birisi belki de birincisi olduğunu söylemek yanlış olmasa gerek. Sadece son seksen yılı düşünürsek, ülkemizin ve toplumumuzun ne kadar çarpıcı değişiklikler geçirdiğine hayret ve hayranlıkla bakmak doğru olur. Diyeceksiniz ki, son asırda tüm Dünya büyük değişimler geçirmiştir. Doğru. Ancak Türk toplumunun ki değişimden çok “dönüşüm” olarak adlandırılacak bir gelişmedir.

Zaman zaman duraksamalar ve hatta gerilemeler içerse dahi, ileri fırlayarak yaptığı hamleler toplumun “dönüşüm” hızını zayıflatamamıştır. Hızlı “dönüşüm”ün getirdiği yadırgamalar ve genel ahlak kuralından sapmalar, değişen bir toplumda görülen olağan aşamalar olarak kabul edilmelidir. Tabii sonuçta evrensel ahlak kuralları yerleşabilirse…..

Toplumun yapısı, ekonomik ilişkiler, siyasal örgütlenme biçimleri önce çarpık bir şekilde gelişmektedir. Hızlı kentleşmenin getirdiği yeni kent yaşamı yadırganmaktadır. Toplumun kendi doğal gelişmesi içerisinde yapacağı düzenlemeler yıllar alacaktır. Bu sürede de kesinlikle, geriye baktığımızda kabullenemeyeceğimiz aşamalar olacaktır.

Türkiye Cumhuriyeti’nin siyasal sistemindeki en büyük eksiklik, moda söylemle “kara delik”, herhalde siyasetin finansmanı. Bu eksiklik dört başı mamur şekilde giderilmedikçe de, ülkemizde “temiz toplum” özlemi devam edecek.

Zaman zaman söz konusu edilen “Siyasal Etik Yasası” Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilse dahi, kişilerin ve de toplumun anlayışı değişmedikçe, tek bir yasanın veya birkaç yasanın çıkarılmış olması uygulamada fazla bir değişiklik getirmeyecektir.

Siyasal düzenin dürüst ve temiz bir sistem içerisinde yürümesi için tabii ki bir dize yasa gereklidir. Fakat esas olan bu yasaların önce siyasetçi sonra da toplum tarafından tam anlamıyla benimsenmesi ve de sindirilmesidir.

Siyasal partilerin ve parti yöneticilerinin, milletvekillerinin seçim döneminde veya seçim dönemi dışında yaptıkları harcamaların tümüyle açıklanması ve her isteyen için erişilebilir olması kusursuz bir sistem için son derece önemlidir. Özellikle seçim dönemlerinde yapılan bağışların kamuoyunun incelemesine açık olması gereklidir. Ancak bu ön koşullar yerine getirildikten sonra siyasi ahlaktan söz edilebilir.

Siyasette ahlak anlayışının yozlaşması doğal olarak siyasal yozlaşmayı ve siyasete güvenin azalmasına da sebep olur. Endüstri toplumunun sosyal hayata getirdiği bir dizi hastalık gibi, ekonominin gelişmesi de siyasal ahlaktaki yozlaşmayı doğurur. Nasıl, fuhuş, mafya, gençlik çeteleri, uyuşturucu bağımlılığı ve ticareti ekonomi ile gelişen hastalıklarsa, siyasal yozlaşma da ekonomi ile doğru orantılı olarak gelişmeye müsaittir. Topluma yerleşen diğer hastalıklar gibi, siyasal yozlaşmayla da savaşmak gerekir.

“Güç yozlaştırır, mutlak güç ise mutlak olarak yozlaştırır” cümlesini iyice düşünmek gerekir. Bugün en olumlu yönetim şekli olarak benimsenen demokrasilerde kendi içindeki muhalefet tarafından denetlenerek ”mutlak güc” e engel olunamıyorsa mutlak yozlaşmanın da önü açılmış olur.

Bugün ülkemizin siyasi hayatında, demokrasinin vazgeçilmez unsurları olan siyasi partiler neredeyse tümüyle Genel Başkan gücüne boyun eğmişlerdir. Genel Başkan mutlak egemendir, her dediği doğrudur. Genel Başkanı ve çevresindekileri denetleyecek bir parti içi muhalefete kesinlikle izin verilmez. Böylece sonunda parti içerisinde de mutlak yozlaşmanın önü açılmış olur.

Siyasette ahlak konusunda yazdığım son yazıda istifa müessesesinin ülkemiz siyasetinde ne kadar seyrek yer aldığından söz etmiştim. Bu konuda da olumlu ve olumsuz üç örnek vermiştim.

Son elli yılın dünya siyaset yaşamını, siyasetçilerini aklımızdan geçirirsek “istifa” unsurunun nasıl kullanıldığını da yeniden hatırlamış oluruz.

Siyaset bilimi ve siyasette yapılanların tek amacının insanların daha mutlu yaşamasını ve bu mutluluğun devamlılığını sağlamak olmalıdır. Dolayısıyla siyasi ahlak da aynı temel üzerinde yükselen bir kavramdır. İnsanların mutluluğunu siyasi düşüncesinde temel olarak kabul eden bir siyasi görüşün bireysel çıkarları da siyasi ahlak anlayışının dışında bırakacağı genel bir kabul olmalıdır.

İnsanları mutlu etmek, onların yaşam kalitesini iyileştirmek amacını taşıyan siyasi düşüncenin, insan yaşamına saygı duyacağından şüphe edilemez. İnsana ve yaşama saygı anlayışı, kişinin kendisine olan saygı ve sevgi anlayışını beraberinde getirir. Burada “kendine sevgi” kavramını, narsist içerikli bir kendini beğenme kavramından ayırmak gerekir.

Siyasette ahlak konusunun temel unsurunun insana ve insan yaşamına bakış kavramı etrafında oluştuğunu kabul edersek, insanın ve insan aklının da özgür olmasının kabul edilmesi gerekir. Aklı ve düşüncesi özgür olarak kabul edilemeyen insanın siyasette de özgürce karar verebileceği düşünülemez.

Evrensel ahlak kuralları siyasette de uygulanacaksa, siyasi düşünce konusunda olumlu veya olumsuz karar verecek bireylerin ve toplumun düşünmekte özgür olması temel koşuldur. Dogmalara bağlı, kalıplar içerisinde karar vermeye, düşünmeye zorlanan bir toplumun siyasi ahlak kuralları içerisinde karar vermesi beklenemez. Siyasette ahlak dediğimiz zaman; özgür, dogmalardan arınmış ve özgür bir düşünce sistemine sahip insan varlığının siyasi düşüncenin ana unsurunu oluşturması gerektiğini düşünmeliyiz.

Siyasette ahlak siyasetçinin ve toplumun uygulamaları ile oluşur. Evrensel kurallar erişilmesi gereken hedeflerdir, ancak bu hedeflere erişilebilmesi bir ülkedeki siyasetçilerin ve toplumun özellikleri ile gerçekleşir. Sonuç her halde toplumsal bir olaydır.

Siyasetçinin iktidara geldiğindeki uygulamaları o ülkenin siyaset ahlakı anlayışını da meydana çıkarır.

Okuyucularım soracaklardır: Siyasette ahlak konusunu yazmaktan bıkmadın mı?”

Daha henüz bıkmadım. Söyleyeceklerimin tümünü dile getirdikten sonra belki bir ara vereceğim. Ondan sonra yeni davranışlar ve kavramlar ortaya çıktıkça, gene devam edeceğiz.

Benim “Siyasette ahlak” konusunda yazmamı, düşünmemi ve görüş ileriye sürmemi yadırgayanlar ve hatta “tiksinç” bulanlar olabilir. Bu şekilde düşünenler için geçen defaki yazımı okumalarını öneririm. O yazıda bu durumu yadırgayan bir okuyucumun yorumlarına görüşlerimi belirtmiştim.

Şimdi esas konumuza dönelim….